Sửa nhà / nâng cấp nhà ở là nhu cầu phổ biến của nhiều gia đình nhằm cải thiện không gian sống, nâng cấp công năng hoặc khắc phục những hư hỏng theo thời gian. Tuy nhiên, không phải mọi hoạt động sửa chữa đều có thể tiến hành ngay mà không cần xin phép. Theo quy định pháp luật, một số trường hợp sửa chữa, cải tạo nhà ở bắt buộc phải có giấy phép từ cơ quan có thẩm quyền. Nếu không thực hiện đúng quy trình, bạn có thể gặp rắc rối pháp lý, bị phạt tiền hoặc buộc tháo dỡ công trình.
Vậy khi nào cần xin giấy phép sửa chữa nhà? Hãy cùng XÂY DỰNG TDCONS tìm hiểu chi tiết trong bài viết sau đây
✴️ Trường Hợp Không Cần Xin Giấy Phép Khi Sửa Nhà
Theo quy định tại Luật Xây dựng 2014 (sửa đổi, bổ sung năm 2020), các trường hợp sửa chữa, cải tạo nhà không làm thay đổi kết cấu chịu lực, công năng sử dụng hoặc ảnh hưởng đến an toàn công trình thì không cần xin giấy phép xây dựng. Một số trường hợp cụ thể bao gồm:
- Sơn lại tường, sửa chữa nội thất, thay đổi thiết bị trong nhà (như thay gạch lát sàn, trần thạch cao, lắp thêm cửa...)
- Sửa chữa mái nhà (nếu không thay đổi kết cấu mái, không làm thay đổi chiều cao công trình)
- Cải tạo hệ thống điện, nước, điều hòa, thông gió mà không ảnh hưởng đến kết cấu công trình
- Chống thấm, chống dột, xử lý nứt tường
- Xây, sửa hàng rào, cổng nhà trong phạm vi đất thuộc quyền sở hữu hợp pháp
Mặc dù không cần xin phép, bạn vẫn nên thông báo với chính quyền địa phương hoặc ban quản lý khu vực (nếu có) để tránh xảy ra tranh chấp với hàng xóm hoặc vi phạm quy định chung của khu vực.
✴️ Trường Hợp Cần Phải Xin Giấy Phép Khi Sửa Nhà
Những trường hợp sửa chữa, cải tạo nhà có ảnh hưởng đến kết cấu, diện tích, mục đích sử dụng hoặc mỹ quan đô thị thì bắt buộc phải xin giấy phép sửa chữa. Cụ thể gồm:
🔹 Thay Đổi Kết Cấu Chịu Lực
Nếu bạn sửa chữa nhà có liên quan đến kết cấu chịu lực của công trình, bạn cần xin phép để đảm bảo an toàn. Các trường hợp này bao gồm:
- Đập, phá dỡ hoặc xây thêm tường chịu lực
- Mở rộng cửa, xây thêm cột hoặc dầm chịu lực
- Gia cố nền móng, nâng cốt nền nhà
- Đúc thêm sàn bê tông, làm gác lửng
Việc thay đổi kết cấu có thể ảnh hưởng đến độ bền vững của công trình và nhà liền kề, do đó phải có giấy phép cùng phương án thiết kế phù hợp.
🔹 Nâng Tầng Hoặc Cơi Nới Diện Tích
Nếu bạn muốn xây thêm tầng, mở rộng diện tích sàn hoặc cơi nới ban công, hiên nhà, bạn bắt buộc phải xin phép. Lý do là vì việc này có thể ảnh hưởng đến khả năng chịu lực của công trình, tác động đến môi trường xung quanh và yêu cầu tuân thủ quy hoạch đô thị.
Một số ví dụ:
✔️ Xây thêm tầng trên nền nhà cũ
✔️ Mở rộng ban công, đua sàn ra ngoài phạm vi ban đầu
✔️ Làm thêm tum, gác xép có diện tích lớn
Nếu tự ý xây dựng mà không có giấy phép, bạn có thể bị xử phạt hành chính và buộc tháo dỡ phần vi phạm.
🔹 Thay Đổi Kiến Trúc Mặt Tiền
Nếu bạn sửa chữa nhà ở thuộc khu vực đô thị, đặc biệt là nhà mặt phố, việc thay đổi kiến trúc mặt tiền cần có giấy phép để đảm bảo tuân thủ quy hoạch chung. Các trường hợp cần xin phép bao gồm:
- Thay đổi thiết kế cửa chính, cửa sổ, ban công theo kiểu khác biệt so với quy hoạch
- Sơn lại mặt tiền theo màu sắc không phù hợp với quy hoạch chung
- Làm thêm mái che, giàn hoa, biển hiệu che khuất không gian công cộng
Điều này nhằm đảm bảo mỹ quan đô thị, tránh tình trạng xây dựng tùy tiện, mất đồng bộ với tổng thể khu vực.
🔹 Cải Tạo, Sửa Chữa Nhà Ở Nằm Trong Khu Di Tích, Khu Bảo Tồn
Nếu nhà của bạn nằm trong khu vực có quy hoạch bảo tồn như phố cổ, di tích lịch sử hoặc các khu vực quy hoạch đặc biệt, bất kỳ hoạt động sửa chữa nào cũng phải xin phép.
Ví dụ:
- Nhà trong phố cổ Hà Nội cần tuân thủ quy định về màu sơn, kiểu dáng mặt tiền
- Nhà gần các công trình di tích văn hóa phải đảm bảo không làm ảnh hưởng đến cảnh quan chung
Các cơ quan quản lý sẽ xem xét và phê duyệt phương án sửa chữa để đảm bảo phù hợp với yêu cầu bảo tồn.
🔹 Thay Đổi Công Năng Sử Dụng Nhà Ở
Nếu bạn muốn chuyển đổi nhà ở thành cửa hàng, văn phòng hoặc cơ sở kinh doanh, bạn cần xin phép thay đổi công năng sử dụng. Lý do là vì việc thay đổi này có thể ảnh hưởng đến kết cấu công trình, hệ thống điện nước và quy hoạch đô thị.
Ví dụ:
✔️ Chuyển nhà ở thành quán cà phê, nhà hàng
✔️ Cải tạo tầng trệt thành cửa hàng buôn bán
✔️ Xây thêm lối đi riêng cho khách thuê văn phòng
Nếu không có giấy phép, bạn có thể bị xử phạt hành chính và buộc phải khôi phục lại hiện trạng ban đầu.
✴️ Lưu Ý Thủ Tục Xin Giấy Phép Sửa Nhà
Nếu công trình của bạn thuộc diện phải xin phép sửa chữa, bạn cần chuẩn bị hồ sơ gồm:
✅ Đơn đề nghị cấp giấy phép sửa chữa nhà (theo mẫu)
✅ Bản vẽ hiện trạng và phương án cải tạo do đơn vị thiết kế thực hiện
✅ Giấy tờ chứng minh quyền sử dụng đất, sở hữu nhà hợp pháp
✅ Ảnh chụp hiện trạng công trình
✅ Cam kết bảo đảm an toàn thi công
Hồ sơ được nộp tại UBND quận/huyện nơi công trình tọa lạc. Thời gian cấp phép thường từ 15 - 30 ngày làm việc tùy theo quy mô sửa chữa.
Việc xác định khi nào cần xin giấy phép sửa nhà là rất quan trọng để tránh vi phạm quy định pháp luật. Nếu chỉ sửa chữa nhỏ, không ảnh hưởng đến kết cấu thì không cần xin phép. Nhưng nếu thay đổi kết cấu, mở rộng diện tích, thay đổi mặt tiền hay công năng sử dụng thì bạn bắt buộc phải xin phép để tránh bị xử phạt và đảm bảo an toàn.
Trước khi tiến hành sửa nhà, bạn nên tìm hiểu kỹ quy định địa phương hoặc nhờ tư vấn từ đơn vị thiết kế, thi công chuyên nghiệp để đảm bảo quá trình cải tạo diễn ra suôn sẻ.